Nếu bạn lướt các mạng xã hội như Facebook, TikTok hay LinkedIn, sẽ dễ dàng thấy hàng loạt nội dung truyền cảm hứng về các ngành hot trong IT như lập trình viên (developer), kỹ sư AI, kỹ sư DevOps hay chuyên gia dữ liệu. Tuy nhiên, rất hiếm khi cái tên “Tester”  hay “Kiểm thử phần mềm”  xuất hiện với ánh hào quang tương tự. Đó là một nghịch lý, bởi trong quy trình phát triển phần mềm chuyên nghiệp, Tester chính là người “gác cổng chất lượng”, giúp sản phẩm không bị lỗi trước khi đến tay người dùng.

Một vị trí không thể thiếu trong chuỗi phát triển phần mềm

Tester là người thực hiện công việc kiểm tra chất lượng phần mềm. Họ phát hiện lỗi, đánh giá hiệu năng, tính ổn định và trải nghiệm người dùng của sản phẩm. Trong các công ty phần mềm hiện đại, Tester không chỉ làm việc sau khi Dev “xong việc”, mà đồng hành từ đầu với đội ngũ phát triển để xây dựng các kịch bản kiểm thử (test case), góp phần đảm bảo quy trình Agile/Scrum diễn ra hiệu quả.

Dù vậy, trên mạng xã hội hay các chiến dịch tuyển dụng rầm rộ, nghề Tester lại hiếm khi được nhắc đến. Phải chăng vì công việc này “ít hào nhoáng” hơn lập trình? Hay vì cộng đồng chưa thực sự hiểu đúng giá trị của nghề?

Góc nhìn thực tế: Nghề “thầm lặng” nhưng không hề đơn giản

Trái với định kiến “Tester chỉ ngồi bấm bấm tìm bug”, công việc kiểm thử đòi hỏi sự tỉ mỉ, tư duy hệ thống và khả năng nhìn nhận sản phẩm từ góc độ người dùng. Một Tester giỏi không chỉ phát hiện lỗi, mà còn góp phần định hướng cải tiến sản phẩm.

Tester ngày nay còn cần nắm được kỹ năng automation testing (kiểm thử tự động), sử dụng các công cụ như Selenium, Postman, JMeter… để viết script tự kiểm tra chức năng phần mềm. Trong môi trường DevOps, Tester còn cần hiểu CI/CD pipeline, kiểm thử hiệu năng và tích hợp liên tục vào quy trình release sản phẩm. Ngoài ra, họ còn là người giữ vai trò “cầu nối” giữa đội phát triển và đội kinh doanh, đưa ra phản hồi có giá trị để đảm bảo phần mềm vừa đúng kỹ thuật vừa đáp ứng nhu cầu người dùng.

Những kỹ năng cần có để trở thành Tester chuyên nghiệp

Một Tester không chỉ cần kiến thức chuyên môn, mà còn phải rèn luyện những kỹ năng quan trọng sau:

• Tư duy phản biện và logic tốt: để phát hiện những tình huống bất thường mà người lập trình dễ bỏ sót.
  
• Hiểu biết về quy trình phát triển phần mềm (SDLC, Agile, Scrum).
  
• Kỹ năng viết test case, test plan và báo cáo lỗi rõ ràng, chuyên nghiệp.
  
• Khả năng giao tiếp, làm việc nhóm và chịu được áp lực deadline.
  
• Biết sử dụng các công cụ kiểm thử thủ công và tự động.
  

Một điểm thuận lợi cho người mới là nghề Tester phù hợp với cả người trái ngành. Nếu bạn không giỏi lập trình nhưng có tư duy phân tích tốt và yêu thích công nghệ, đây là con đường tiềm năng.

Mức lương và lộ trình phát triển

Tại Việt Nam, mức lương cho Tester khởi điểm dao động từ 8–12 triệu đồng/tháng cho người mới vào nghề, và có thể tăng lên 20–30 triệu đồng/tháng cho vị trí senior hoặc QA lead. Với những người làm kiểm thử tự động hoặc đảm nhận vị trí kiểm thử hiệu năng, bảo mật, thu nhập có thể ngang ngửa với lập trình viên.

Lộ trình phát triển trong nghề cũng rất rõ ràng:

• Junior Tester → Mid-Level → Senior → Test Lead/QA Manager
  
• Hoặc chuyển hướng sang các vai trò khác như Business Analyst, Product Owner, Automation Engineer nếu có kỹ năng phù hợp.
  

Vậy vì sao Tester chưa được “truyền thông” nhiều?

Một phần vì công việc Tester ít tạo ra “sản phẩm hữu hình” – họ không code ra app, không thiết kế UI, mà chỉ âm thầm tìm lỗi. Vì thế, công việc này ít được “show” trên mạng xã hội, nơi mà các dự án đẹp mắt dễ thu hút lượt like, share. Ngoài ra, nhiều bạn trẻ khi học CNTT thường bị cuốn hút bởi lập trình – vốn là “ngôi sao sân khấu” trong ngành Tech.

Tuy nhiên, điều đó không làm giảm giá trị của nghề Tester. Trong thế giới phần mềm, một lỗi nhỏ cũng có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng. Chính vì vậy, Tester – dù ít nổi tiếng – lại là “người hùng thầm lặng” bảo vệ chất lượng sản phẩm.

Kết luận

Nghề Tester không hào nhoáng  nhưng lại vô cùng cần thiết trong việc phát triển những sản phẩm liên quan đến công nghệ thông tin. Đó là công việc dành cho những người cẩn thận, tư duy sắc bén, và mong muốn đem lại trải nghiệm tốt nhất cho người dùng. Nếu bạn đang tìm một lối đi trong ngành CNTT nhưng không chắc mình phù hợp với lập trình, hãy thử tìm hiểu về nghề kiểm thử phần mềm. Vì biết đâu, đó lại là nơi bạn thực sự tỏa sáng và phát triển một con đường nghề nghiệp đầy hứa hẹn.