Trong kỷ nguyên số, khi mọi hoạt động – từ tài chính, vận hành doanh nghiệp đến hạ tầng quốc gia – đều dựa vào công nghệ, thì an toàn thông tin (Cybersecurity) không còn là lựa chọn mà là điều kiện bắt buộc. Đây là một trong những công nghệ trọng điểm quốc gia, được Chính phủ Việt Nam ưu tiên phát triển cùng với AI, dữ liệu lớn và điện toán đám mây…
Với tốc độ tăng trưởng nhanh, nhu cầu tuyển dụng cao và mức lương cạnh tranh, Cybersecurity đang trở thành hướng đi hấp dẫn cho sinh viên ngành CNTT. Tuy nhiên, để theo đuổi lĩnh vực này một cách bài bản và chuyên sâu, bạn cần bắt đầu từ nền tảng kỹ thuật vững chắc – đặc biệt là kiến thức về mạng máy tính và nguyên lý bảo mật thông tin.
Cybersecurity không thể tách rời khỏi networking. Bạn không thể phát hiện hay phòng chống tấn công nếu không hiểu hệ thống vận hành như thế nào. Vì vậy, nếu bạn là sinh viên CNTT định hướng theo Cybersecurity, hãy bắt đầu từ ba chứng chỉ nền tảng sau: CompTIA Network+, CCNA, và Security+.
1. CompTIA Network – Hiểu mạng để bảo vệ mạng
CompTIA Network+ là chứng chỉ nền tảng giúp sinh viên hiểu cách mạng máy tính được thiết kế, triển khai và duy trì. Đây là bước đệm lý tưởng để tiếp cận các lĩnh vực như Cybersecurity, quản trị hệ thống hoặc cloud.
Khóa học xoay quanh 5 chủ đề chính:
- Kiến trúc và khái niệm mạng: nắm được các loại mạng (LAN, WAN, WLAN…), mô hình OSI, thiết bị mạng và giao thức truyền thông.
- Triển khai thiết bị mạng: cấu hình router, switch cơ bản, điểm truy cập không dây và hiểu cách vận hành các mạng có dây & không dây.
- Địa chỉ IP và định tuyến: học cách chia subnet, cấu hình IPv4/IPv6, NAT, và các kỹ thuật định tuyến cơ bản.
- Bảo mật mạng cơ bản: giới thiệu về firewall, VPN, xác thực người dùng và mối đe dọa phổ biến.
- Khắc phục sự cố mạng: học quy trình phát hiện, phân tích và xử lý sự cố hạ tầng mạng.
Network+ phù hợp với sinh viên năm 2–3, chưa cần kinh nghiệm làm mạng, nhưng muốn hiểu mạng là gì và hoạt động ra sao trước khi đi sâu vào bảo mật.
2. CCNA (Cisco Certified Network Associate) – Làm chủ hạ tầng mạng doanh nghiệp
CCNA 200-301 là chứng chỉ thực hành của Cisco, tập trung vào kỹ năng triển khai, vận hành và bảo mật hệ thống mạng doanh nghiệp thực tế. Đây là chứng chỉ “must-have” cho những ai mong muốn theo đuổi lộ trình mạng hoặc SOC.
Khóa học được chia theo 6 lĩnh vực chính:
- Network Fundamentals: kiến thức cơ bản về IP, Ethernet, cáp mạng, mô hình OSI/TCP-IP.
- Network Access: cấu hình switch, VLAN, trunking, STP và EtherChannel.
- IP Connectivity: định tuyến tĩnh và động (OSPF), khắc phục sự cố định tuyến.
- IP Services: cấu hình DHCP, NAT, NTP, QoS, SNMP và giám sát log.
- Security Fundamentals: tường lửa ACL, xác thực thiết bị, bảo mật layer 2, cơ bản về VPN.
- Automation & Programmability: giới thiệu về SDN, REST APIs, Cisco DNA Center.
CCNA rất phù hợp với sinh viên năm 3–4 muốn thực hành cấu hình thiết bị thật, chuẩn bị cho các vị trí như junior network engineer, SOC L1, IT admin hoặc intern vận hành hệ thống mạng.
3. CompTIA Security+ – Bước khởi đầu vững chắc vào lĩnh vực Cybersecurity
Security+ (SY0-701) là chứng chỉ bảo mật ở cấp độ entry-level nhưng toàn diện, giúp sinh viên xây dựng nền tảng kiến thức vững chắc về các nguyên tắc bảo mật thông tin trong doanh nghiệp hiện đại.
Nội dung xoay quanh 5 mảng chính:
- Security Fundamentals: hiểu các khái niệm bảo mật (CIA, zero trust, least privilege…)
- Threats, Vulnerabilities & Mitigation: phân tích các loại tấn công (malware, phishing, DDoS), quản lý lỗ hổng và phân loại rủi ro.
- Security Architecture: bảo mật endpoint, mạng, cloud và thiết kế hạ tầng an toàn.
- Security Operations: SIEM, log, IDS/IPS, phản ứng sự cố, forensic cơ bản.
- Identity & Access Management: xác thực, phân quyền, MFA, RBAC/ABAC.
Security+ là lựa chọn tối ưu cho sinh viên mới bắt đầu Cybersecurity, định hướng làm việc tại SOC, Blue Team, hoặc bất kỳ vị trí nào yêu cầu hiểu biết cơ bản về bảo mật.
Cybersecurity là một lĩnh vực rộng và sâu. Để đi xa, bạn cần bắt đầu đúng và tìm hiểu kỹ loại chứng chỉ phù hợp với bản thân:
- Network+ giúp bạn hiểu mạng,
- CCNA giúp bạn kiểm soát mạng,
- Security+ giúp bạn bảo vệ mạng.
Ba chứng chỉ – ba nền móng quan trọng – giúp sinh viên CNTT tự tin bước vào ngành Cybersecurity với kỹ năng thực tiễn và tư duy đúng hướng.